Milattan önce 5 bin yılına kadar uzanan geçmişi ve Batı Anadolu’nun en büyük yerleşim yerlerinden birisi olma özelliğiyle Beyecesultan Höyüğünde kazı çalışmaları devam ediyor. Arkeologlar, M.Ö. 1650 yıllarında başkent olan şehrin Hitit Kralı 1. Hattuşili’nin istila edilip yaktığını öngörürken, o dönemdeki ismini tespit etmeye çalışıyor. Kazı çalışmalarında bulunan ve üzerinde Luvice hiyeroglif olan Hitit Mühür baskısı buluntusu kazı ekibi ve bilim dünyasında heyecan yarattı.
“Beycesultan Höyüğü, Batı Anadolu’nun en büyük yerleşim yeri”
Beyecesultan Höyüğünde kazı çalışmaları devam ediyor. Kazı başkanı Ege Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eşref Abay'dan bölgede gerçekleştirilen kazılarla ilgili bilgi verdi. Kazıların 1954 yılında ilk kez İngilizler tarafından başlandığını belirten Abay, “Mevcut bu kazı alanımızın biraz daha ilerisinde bir alan var. Burada ova seviyesinin 4 metre aşağısına inip derin bir kesit açarak bu alanın yerleşim yeri olarak tarihini belirlemişler. Bu çalışmaya göre burada ilk yerleşim milattan önce 5 bin yıllarına yani Geç Kalkolitik döneme tarihleniyor. Ve o günden sonra Selçuklu dönemine kadar her dönem burası yerleşim görmüş. 40 yerleşke tabakası var. Beycesultan Höyüğü, Batı Anadolu’nun en büyük yerleşim yeri. Anadolu’da böylesi sürekli yerleşim görmüş höyükler gerçekten çok sınırlı. O yüzden Beycesultan Höyüğü bu anlamda da çok önemli. Bizde 2007 yılında başladık kazı çalışmalarına. Mevcut kazı alanına önem verdik. Selçuklu ve Bizans yerleşim tabakalarının altına indik. Genç Tunç Çağı dediğimiz M.Ö. 1700 ile 1200 yıllarına arasına tarihlenen bir döneme ait yerleşim yerlerini ortaya çıkardık. Her evin bir ocağı var. Kenarlarda da buğday ambarları var. Bir evde de depo odası vardı. Orada küpler bulduk. Onları da korunması için müzeye taşıdık. Evlerde döneme ait günlük kullanılan malzemeler bulduk. Tekstil malzemeleri, dokuma tezgahları bulundu” dedi.
“Kazılarda Hitit Mühür Baskı Bulduk”
Kazının ortaya çıkardığı antik şehirle ilgili önemli bir bilgi de paylaşan Abay, “Burası büyük bir yangınla sona ermiş. O malzemeleri de yanmış şekliyle ortaya çıktık. Her evde insan iskeletleriyle karşılaştık. Yangından kaçamamışlar. Baktığımızda şehrin bir istilaya uğradığını düşünüyoruz. Çünkü deprem izin yok. Bütün şehir yanmış. İnsanlar hayatlarını kaybetmiş. Yaklaşık M.Ö. 1650 yıllarına denk geliyor. Hitit Kralı 1. Hattuşili’nin Batı Anadolu seferi var. Olasılıkla o sefer sırasında burayı istila etmiş ve yakmış. Yandıktan sonra şehir tekrar inşa edilmiş. Tapınaklar, evler… Kazı alanımızda bunları da o dönemin ikinci evresi olarak görüyoruz. Yaşam devam etmiş. İstila edildiği, yakıldığı dönemlerde biz buranın, şehrin ismini bulmaya çalışıyoruz. Hitit kaynaklarında bu bölgeyle ilgili birçok isim geçiyor. Burası bir başkent yapısı. Büyük bir şehir. Hangi beyliğin başkentiydi. Hala bir yazıt bulamadık. Geçen yıl bir Hitit Mühür Baskısı bulduk. Üstünde Luvice hiyeroglif vardı. İlk defa Beyecesultan’da bulabildiğimiz bir yazıt. Ama mühür üzerinde bir kadına aitmiş. Onun tasviri içinde çalışmalarımız sürüyor” dedi.
“İşçi Bulmakta Zorlanıyoruz”
Kazı çalışmamalarının yavaş ilerlediğini de belirten Prof. Dr. Eşraf Abay “kazı çalışmaları önceki yıllarda iki aylık dönemlerde yapılıyordu. Son yıllarda yıl boyu devam ediyor. Ödenek konusunda sıkıntımız yok ancak çalışacak işçi bulmakta zorlanıyoruz. Çivril tarım kenti olduğu için yaz döneminde kazı çalışmasında çalışacak işçi bulmak zor olur. İnsanlar kendi tarlalarında ya da gündelikçi olarak tanıdıklarının tarlalarında çalışıyor. Bu da bizim çalışmalarımızı yavaşlatıyor” dedi.
“Efes’ten sonra en büyük turizm merkezi olabilir”
Beycesultan höyüğünün önemli bir tarihi bölge olduğunu belirten Prof. Dr. Eşref Abay “kazı çalışmaları devam ediyor. Alan büyük bir saha içinde. Önemli bir kent ve yaşam alanında bulunduğumuzun farkındayız. Buradaki çalışmalar tamamlandığında ve turistik olarak ziyarete açıldığında Beycesultan Höyüğü, Batı Anadolu’nun en çok ziyaret edilen merkezlerinden birisi olacaktır. Efes Antik kenti ile birlikte Ege bölgesinin en büyük turizm merkezi olabilir” dedi.
