31 Mart 2024 günü, demokratik bir seçimle büyükşehirde, Pamukkale’de ve Merkezefendi’de
belediye başkanlığı sorumluluğunu almış bulunuyorsunuz. Öncelikle bu göreve seçilmiş olmanızdan
dolayı sizi ve ekiplerinizi kutluyorum.
7.7.2005 tarihinde yürürlüğe giren ve kısaca Engelliler Yasası diye adlandırdığımız yasanın
geçici 2. Ve 3. Maddeleri, aşağıdaki hükümleri içermektedir:
Geçici Madde 2- Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmî yapılar, mevcut tüm yol, kaldırım,
yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ile gerçek
ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapılar bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren sekiz yıl içinde engellilerin erişebilirliğine uygun duruma getirilir.
(2)(3)
Geçici Madde 3- Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler, şehir içinde kendilerince sunulan ya da
denetimlerinde olan toplu taşıma hizmetlerinin engellilerin erişilebilirliğine uygun olması için gereken
tedbirleri alır. Mevcut özel ve kamu toplu taşıma araçları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren sekiz yıl içinde engelliler için erişilebilir duruma getirilir. (2) (4)
Bu hükümlerin gereği olarak 7.7.2013 tarihine kadar gerekli düzenlemelerin yapılması
gerekiyorken son ana kadar duyarsız kalındı, ardından da müteaddit defa süre uzatımları talep edildi.
Bu süre uzatımları sonunda da hiçbir gelişme olmadı konuyla ilgili. En son süre uzatımı talebi 8 yıllık
bir süreyi kapsamaktaydı. Cumhuriyet Halk Partisi ve Türkiye Barolar Birliği Engelliler Komisyonu’nun
Anayasa Mahkemesi’ne yaptıkları süre uzatımı talebinin iptali yönlü başvuruları, mahkeme tarafından
kabul edildi ve böylece bundan sonra süre uzatımlarının önü kapatılmış oldu.
Anayasa’nın engellilere ilişkin maddelerine aykırı olan bu durum, bu sayede düzeltildi. Ancak
sonrasında bir değişiklik görmedik. Aşağıdaki taleplerimiz, bu konuda düzenleme yapılmasına destek
olmaya yöneliktir.
Neler istiyoruz?
Görme engellilerin şehrin kaldırımlarında beyaz bastonlarıyla rahatça dolaşabilmeleri için geniş
kaldırımların sağ köşeye yakın kısımlarına yere paralel kılavuz çizgiler talep ediyoruz. Böylece beyaz bastonlarımızın kılavuzluğunda yolumuzu rahatça bulabilecek ve yürüyüşümüzü güvenle
sürdürebileceğiz.
Büyükşehir Belediyesi’nin işlettiği tüm toplu taşıma araçlarında sesli uyarı sistemleri talep ediyoruz.
Bugün belli sayıdaki otobüslerde var olan sesli uyarı sistemlerinin bir kısmı yolcuların ve araç
sürücülerinin rahatsızlıkları gerekçesiyle kapatılmaktadır. Oysa bu uyarı sistemlerini koymak, tek
başına yeterli değildir. Öncelikle sürücünün bu sistemlerin neden konduğu konusunda eğitilmeleri,
sonra da rahatsızlık beyan eden yolcuları da bu konuda bilgilendirmeleri son derece önem
taşımaktadır.
Bu sesli uyarı sistemleri:
- Şehre geçici olarak gelenler için yararlıdır.
- Yaşları sebebiyle görmelerinde zayıflama oluşanlar için yararlıdır.
- Başlarını yaslayıp yolculuk yapmak isteyenler için yararlıdır.
- Ama en çok biz görmeyenler için yararlıdır.
Belediyelerce işletilen bazı ticari yerlerin (Büfeler, genel tuvaletler ve benzerleri) engellilerce
işletilebilmesinin yolunun açılmasını istiyoruz. Böylelikle engelliler de alın terleriyle kazanç
sağlamanın mutluluğunu yaşayacaklardır.
Engelliler için rahatsız edici bazı ifadelerin belediyelerin her türlü kurumunda kullanılmasından
rahatsızlık duyuyoruz. Bizden “şu, bu” gibi ifadelerle söz edilmesi rahatsızlık vericidir. Otobüs
sürücülerinin engellilere hitap noktasında eğitimden geçirilmeleri, gerekirse bu konuda bizimle
iletişime geçilmesi önemlidir. Zira aslında engellilere hitap, genele hitaptan farklı değildir. Ancak diğer
insanlara hitaptan bağımsız olarak engellilere örneğin “şu insin, şunu bir koltuğa oturtun, nerede
inecek bu” gibi rahatsızlık verici hitaplar, otobüs sürücülerinin bazıları tarafından engellilere
uygulanmaktadır.
5. Büyükşehir Belediyesi’nin ulaşım portalı, ios sürümü olarak bizim için erişilir değildir. Alt etiket
olmaksızın sadece görsel simgelerle simgelenmiş düğmeler nedeniyle biz görmeyenler mobile
uygulamadan tam olarak yararlanamamaktayız. Android alanı hakkında bilgiye sahip değiliz. O
konuyu Android kullanıcısı görmeyenler daha iyi açıklayacaklardır. Portalın ve mobile sürümlerinin
erişilebilirliği ile ilgili olarak farklı illerin uygulamaları incelenebilir.
Ayrıca akıllı durakların da biz görmeyenlerin kullanımı açısından incelenip gerekli
düzenlemelerin yapılması taleplerimiz arasındadır.
Bu konularla ilgili olarak defalarca randevu taleplerimiz oldu, ancak karşılık alamadık. Belli günlerde
engellilerin yanında olunduğu mesajlarından daha güçlü ilişki ve iletişim biçimlerine gereksinim
vardır. Yeni yönetimlerin bu konuda duyarlılık göstereceklerine olan inancımızla yeniden siz değerli
başkanlarımızın tümünü kutlar, çalışmalarında başarılar dilerim.
Muzaffer Eskin
Altınokta Körler Derneği Denizli Şubesi Başkanı
