Denizli’nin Merkezefendi ilçesi Değirmenönü Mahallesi Karaman Kapalı Pazaryeri her Cumartesi olduğu gibi bu Cumartesi’de kuruldu. Yükselen maliyetler sebebiyle vatandaşın daha ucuz peynire yöneldiğine dikkat çeken pazar esnafı, “Artık daha çok mevsimlik ve ekonomik olan ürünler tercih ediliyor” dedi.
“Mevsimsel Ve Uygun Fiyatlı Peynirler Tercih Ediliyor”
Ekonomik ürünlere olan rağbetin arttığını belirten pazar esnafı, “ Vatandaş ister istemez fiyat artışlarından dolayı uygun fiyatlı ürünlere yöneldi. Genellikle hafif yağlı az tuzlu çoban peyniri, beyaz peynir, çökelek tarzı mevsimsel ve uygun fiyatlı peynirler tercih ediliyor” dedi.
“Önceki Yıllara Göre Satış Azalıyor”
Önceki yıllara göre alım gücünün düştüğünü ve yüksek fiyatlı peynirlerin daha az satıldığını belirten pazar esnafı, “Genel olarak daha yüksek fiyatlı olan peynirlere olan rağbet azalıyor. Tabi fiyatlar yükseldikçe alım gücü de düştüğü için vatandaş bütçesine göre almaya çalışıyor. Önceki yıllara göre satış azalıyor. Önceki yıllara göre satışlarda gramaj düştü. Son üç dört senedir, özellikle pandemiden bu yana baya bir satış oranlarında düşüş var” ifadelerini kullandı.
“Piyasa Kan Kaybediyor”
Ekonomik krizin yanında birde pazaryerlerine yakın noktalara açılan marketlerin pazardaki küçük esnafı daha da zor duruma soktuğunun üzerinde duran pazar esnafı, “Bundan beş on sene önceki pazaryerlerindeki sistem değişti. Eskiden pazaryerlerinin yakınlarında büyük AVM ve marketlerin açılmasına izin verilmiyordu. Öyle bir prosedür vardı. Son yıllarda bir değişme yaşandı. Bir pazaryeri yapılıyor, yakınına market açılıyor. Bu biraz önlenebilse pazardaki küçük esnafın mağduriyeti engellenebilir” şeklinde konuştu.
“Sütün Desteklenmesi Maliyetinin Düşürülmesi Lazım”
Yoğurt ve peynir başta olmak üzere tüm süt ürünlerindeki fiyat artışının temelinde süt fiyatlarının desteklenmemesi olduğunu belirten pazar esnafı, “Yoğurtun güncel fiyatların baktığınızda biraz yüksek gibi bunun tabi ki belli bir maliyeti var. Tabi süte endeksli olduğu için sütten yapılan bütün ürünlerde ister istemez o oranda yükseliyor. Ne yapılması lazım diye sorarsanız. Halkın daha uygun süt ürünleri yiyebilmesi için sütün ana maliyetinin düşürülmesi gerekiyor. Süt fiyatlarında iyileştirme yapılması lazım sütün desteklenmesi maliyetinin düşürülmesi lazım” dedi.
“Yapmış Olduğumuz Kardan Zarar Ediyoruz”
Kar oranlarının iyice düştüğünü belirten pazar esnafı, “Müşteri burada sıcak satışa gelip, etiketi gördüğünde çok pahalı gibi geliyor. Ama bize ise ucuz geliyor. Çünkü biz kazandığımız parayı biliyoruz. Kazandığımız orana baktığımızda beş sene önceki oranla şimdiki oran arasında dağ gibi fark var. Aradaki bizim kazanç oranımız erimiş bitmiş. Çünkü tüccarın bize yansıtmış olduğu fiyat farkını, biz müşteriye aynı oranda yansıtamıyoruz. Ne yapıyorsunuz derseniz. Yapmış olduğumuz kardan zarar ediyoruz. Karımız her geçen gün azalıyor. Tüm pazarcı arkadaşlarda bu yüzden son yıllarda kan kaybediyor. Sermayeden yiyoruz dahi diyebilirim” ifadelerini kullandı.
“Zeytinyağı Tereyağından Daha Pahalı Hale Geldi”
Zeytinde ise bu sene özel bir durum oldu. Bu özel durumda bildiğim kadarıyla bazı politikalar ile alakalı. Zeytin, biliyorsunuz dalından toplanan orta maliyetli bir ürün, mevsimsel iklim değişikliğinden dolayı rekoltede biraz azalma oldu. Türkiye’nin mevcut zeytinyağı ihtiyacı var. Sıcak satış zeytin ihtiyacı da var. Bunu karşılamakta biraz zorluk çekti. Asıl prosedür ise toplana zeytinlerin yurtdışı ihracatına izin verildiği için, zeytinyağı veya zeytin olarak bundan dolayı iç piyasada fiyat yükselmesi oldu. Yani aslında bizim elimizde mevcut ürettiğimiz ürün, tükettiğimiz ürünü karşılayacak, daha sonra artanını satacağız. Ama biz elimizde az çıkan ürünü yurtdışına döviz getirisi olsun diye direkt satışa açtığımız takdirde iç piyasada kendi vatandaşımız kilosu 200 liraya 300 liraya zeytin yemek zorunda kalıyor. 350 liraya 400 liraya zeytinyağı alıyor. Bugün zeytinyağı tereyağından daha pahalı hale geldi. Ülkemizde üretilen zeytinler tüketim oranımıza yetecek noktada olduğuna inanıyorum” şeklinde konuştu.
