Türkiye’deki kooperatifçilik için köklü değişimler yaşandı. Köy- Koop Denizli Birlik Başkanı Mehmet Varol yönetmeliklerdeki değişiklikler hakkında açıklanmalarda bulundu. 2023 yılında yapılan değişiklikler hakkında konuşan Başkan Varol, “2023’ te Tarım Kanunu’nda değişiklik olmuştu. Bu bizim yıllardır istediğimiz bir şeydi. Arkasından Tarım Kanunu’na bağlı olarak üstünde yıllardır çalıştığımız ama bir türlü meclise götüremediğimiz kooperatifler kanunu meclise gitti. Bunlar Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’na bağlı olarak arka arkaya yönetmelikler yayınlanmaya başladı. Her yönetmelik bir sorumluluk getiriyor. Önümüzdeki aylarda Kooperatifçilik konusunda güzel şeyler olacak” dedi.
Başı Boş Kooperatifçilik Var
Kooperatif Bilgi Sistemi (KOOPBİS) yönetmeliğinin yayınlandığı belirten Başkan Varol, daha önce başı bozuk bir kooperatifçiliğin olduğunu vurgulayarak, “Daha önce başı bozuk bir kooperatifçilik vardı. Ancak şikayetler vs. olmadan ve müfettişler gelip incelemeden kooperatifin ne halde olduğunu bilme şansımız yoktu. Kooperatifleri Denetleme Kurulu Üyeleri kendi içlerinden seçiliyordu. Onlar da önlerine ne geliyorsa imzalıyorlardı. İyi işler mi yapılıyor kötü işler mi yapılıyor bilemiyorduk. KOOPBİS yönetmeliği ile tüm kooperatifler bütün bilgileri ve evrakları Kooperatif Bilgi Sistemi yüklemek zorunda. Hatta her ay yapılan yönetim kurulu toplantıları bile o sisteme yüklenmek zorunda. Böyle olunca bakanlık ve ilgili kurumlar oturdukları yerden kooperatifleri inceleyebilecekler. Bunun arkasından bir KOOPEF yönetmeliği yayınlandı. Bu yönetmelikle birlikte özellikle Kooperatif Yönetim ve Denetleme Kurulu Üyelerinin tamamı yönetmelik gereği bir eğitimden geçerek sertifika almak zorundalar. Bu sertifikayı alabilenler kooperatiflerde yöneticilik yapabilirler. Yani artık her önüne gelen kooperatiflerde yöneticilik yapamayacak. Arkasından kooperatiflerde derecelendirme yönetmeliği getirildi. İşte burada da kooperatiflerin tüm bilgileri sisteme yüklü, yaptıkları ve yapamadıkları tüm işler ile ilgili puantaj sistemi var. 60 puanın üstünde olan kooperatifler A sınıfı olacak. A sınıfı kooperatifler işletilebilir ve çalıştırılabilir kooperatifler olarak bakanlığın gözünde öyle görülecek. A sınıfı kategorisine giren kooperatifler desteklemeyi daha fazla alacak. Ayrıca yeni getirilen dış denetim sistemi ile 30 milyon ve üzeri cirosu olan kooperatifler dış denetime tabii olacak. Bunlar görevlendirilmiş ve yeminli Mali Müşavirler tarafından denetlenecekler. Onların onayı olmadan da genel kurul yapamayacaklar. Yani oldukça iyi bir denetimden geçecekler. Bu sayede herkes işini doğru yapmak zorunda kalacak” ifadelerini kullandı.
TARSİM Vurgusu
2023 yılında Kooperatif Ana Sözleşmeleri değiştirildiğini belirten Başkan Varol, şöyle konuştu:
“Bununla birlikte denetleme ve yönetim kurulu üyelerine yükümlülükler getirildi. Bu değişiklikler ortakların lehinedir. Sözleşmeli Üretim Tarım Kanunu ile birlikte ürünü sigortalama da gündeme geldi. Şu an yadırgadığımız ama gelecekte önümüzü açacak çok güzel gelişmeler oldu. Bizde sigortalama alışkanlığı çok fazla yoktu. Daha önceki yıllarda üzüm yetiştirilen Çal, Güney veya elma yetiştirilen Çivril ya da Honaz bölgesinde sigortalama yapılıyordu ama çok yaygın değildi. Bunun bir çatı altında toplandığı tarım sigortaları adına TARSİM denildi. Böyle olunca bir havuz oluşturuldu ve şu an sözleşmeli üretiminin tamamında tüm ürünler sigortalı olacak. Örneğin süt satışlarında hayvanların TARSİM’e sigorta ettirilmeleri zorunlu oldu. Bakanlığımız yaptırmayanlara ise destekleme ödemiyor. Biz bu konuyu üst düzey bürokratlarımız ile birlikte çalıştık. Yani şu anda bütün alanlarda sigortalama zorunlu hale getirildi.”
