Türkiye’de ender çiçeklerden olan ve koruma altına alınan ters laleleri bu yılda mevsimsel değişiklikler etkiledi.
Denizli’nin Bozkurt ilçesi Hayrettin Mahallesi’nde bolca yetişen ters laleler, iklim değişikliğine yenildi.
Halk arasında ağlayan gelin, Kerbale çiçeği veya Tuşaya isimleriyle bilinen 1878 yılında Bulgaristan Deliorman Bölgesinden göçen muhacirlerin yanlarında getirdikleri soğanlardan bütün mahalleye yayılan Ters laleler geçen yıl açmadığı gibi bu yıl da iklim değişikliği nedeniyle etkilendi.
“TERS LALE SOĞUĞU ÇOK SEVEN BİR ÇİÇEK”
Hayrettin Mahallesi’nde festivaller düzenlediklerini ama salgın nedeniyle geçen sene etkinliğin yapılmadığını belirten vatandaşlar; “ Ters lalelerimiz yani ağlayan gelinleri hem salgın hem de iklim değişikliği etkiledi. Bir haftadır aşırı sıcakların olması lalelerde kurumaya neden oldu. Ters lale soğuğu çok seven bir çiçek. Toprakta eksi 15’leri 20’leri görmesi gerekir. Her yıl ters lale festivali yapıyorduk ama geçen sene salgın ve lalelerin açmaması bu yılda salgının devam etmesi nedeniyle festival yapamadık. Ayrıca festival alanına birçok soğan dikildi ve seneye açmasını umut ediyoruz. Birçok fotoğraf severler geldi ama çekemeden gittiler ”ifadelerini kullandı.
“BU LALE HER YERDE YETİŞMEZ”
Ters lale soğanlarının 1878’de Bulgaristan’ın Deliorman bölgesinden göç eden dedeleri tarafından mahalleye getirildiğine dikkat çeken mahalle halkı; “Bu laleleri dedelerimiz Bulgaristan’dan getirmiş. Orta Asya’dan Bulgaristan’a kadar götürmüş. Bulgaristan’ın Deliorman bölgesinden gelen dedelerimiz yanlarında getirip buraya dikmişler ve burada laleler çoğalmış gitmiş. Bu ağlayan gelinler koruma altında ve Türkiye’nin bazı illerinde yetişiyor. Her yerde yetişmez ”dedi.
“HIRİSTİYAN ALEMİNDE KUTSAL SAYILMAKTADIR”
Ters lale olarak adlandırılan ve halk arasında Ağlayan Gelin çiçeğinin iki hikayesi olduğunu söyleyen mahalle sakinleri; “Dinsel olarak 2 tane hikayesi bulunan Ağlayan Gelin Çiçeği, Hıristiyanlıkta var olan bir inanışa göre; İsa çarmıha gerilmeye giderken geçtiği yoldaki tüm çiçekler saygı ve üzüntüyle eğilir, bir tek Ağlayan Gelin Çiçeği boyun eğmez ve mağrurluğunu korur. İsa’nın ölmeden önce ona bakışından ve ölümünden son derece etkilenen Ağlayan Gelin Çiçeği, utancından boynunu büker ve ağlar. Ağlayan Gelin Çiçeği, bu yüzden Hıristiyan aleminde kutsal sayılmaktadır ”dedi.
“KORUMA ALTINA ALINDI”
Ağlayan Gelin çiçeğinin çeşitli isimleri olduğunu vurgulayan köylüler; “Geçmişte Hakkâri Bölgesi‘nde yaşayan Asuri’lerinde sabahları göbek bölümünden su çıkardığı için ona ‘Ağlayan lale’ ismini taktığı ve bu yüzden kutsal saydığıdır. Koruma altına alınmış Ağlayan Gelin Çiçeği, Kerbela, Kejan Lalesi, Kral Lalesi ve ters lale adlarıyla da anılıyor ”şeklinde kaydetti.
Soğan olarak dikilen, mart ve mayıs aylarında çiçek veren Ağlayan Gelin Çiçeği, Güneydoğu, Doğu Anadolu, Ege ve Akdeniz Bölgeleri’nde görülür. Yoğun olarak görüldüğü iller Hakkari, Adıyaman, Tunceli, İzmir, Muğla ve Antalya ve Denizli’dir.
