Akran zorbalığı günümüzde gençler ve çocuklar arasında çok yaygın bir hale geldi. Anneler ve babalar çocuklarını bu zorbalıktan korumak için neler yapmaları gerektiğini merak ediyor. Psikolog Gülistan Akyol Ay, akran zorbalığı hakkındaki sorularımızı yanıtladı.
“Linç Kültürü”
Zorbalığın popüler kültür haline gelmeye başladığını ve ailelerin bu problemlerle ilgili çözüm arayışı doğal olarak arttığını söyleyen Psikolog Gülistan Akyol Ay, “Artık yeni bir kelime bile eklendi lügatimize ‘linç kültürü’. Özellikle sosyal medyada anonim kimliklere dayanarak rahatça zorbalık edebiliyoruz, ‘linçliyoruz’. Akran zorbalığı genellikle bir kişinin ya da bir grup insanın diğer bir kişiyi, güç dengesizliği nedeniyle kasıtlı olarak incitmeyi amaçlayan davranışlardır. Bu durum, genellikle çocukluk ve ergenlik dönemlerinde ortaya çıkar, ancak her yaşta görülebilir” dedi.
“İntihar Eğilimine Kadar Giden”
Akran zorbalığının, mağdur üzerinde ciddi sonuçlara yol açabileceğine değinen Psikolog Gülistan Akyol Ay, “Mağdur kişi, düşük özsaygı, depresyon, anksiyete gibi psikolojik sorunlar yaşayabilir. Bu durum aynı zamanda okulda, iş yerinde veya toplumda kişinin sosyal ilişkilerini etkileyebilir. Hatta maalesef ki özellikle ergenlerde kendine zarar verme davranışları ve intihar eğilimine kadar giden zorlu süreçlere dönüştüğü gözlemlenmiştir” şeklinde konuştu.
“Müdahale Gerektirir”
Akran zorbalığı birçok farklı şekilde ortaya çıkabileceğini ve bunlardan birinin sözlü zorbalık olduğunu söyleyen Psikolog Gülistan Akyol Ay, “Küfür etme, hakaret etme, aşağılama, alay etme, dedikodu yayma, isim takma, lakap takma gibi şekillerde görülebilir. Çoğunlukla ‘şaka yapma’ kisvesi altında çocuk ve ergenlerin sıklıkla içinde bulunduğu bir durumdur. Çocuğunuz bunlardan bahsederken siz de ‘Ne var canım, arkadaşın şakalaşıyordur. Sen de amma alıngansın.’ Gibi söylemlerle yaklaşmanız çocuğunuzun tamamen yalnız hissetmesine ve zorbayı desteklemiş görünmenize yol açacaktır. Eğer bunlar çocuğunuza şaka gibi gelmiyorsa, şaka değildir. Müdahale gerektirir” ifadelerini kullandı.
Akran Zorbalığının Bir Çok Çeşidi Vardır
Farklı zorbalık çeşitleri olduğunu ve bunların önemli olduğunu söyleyen Akyol Ay, “Fiziksel zorbalık ise dövme, tekmeleme, şiddet içeren saldırılar yapma, kişinin eşyalarına zarar verme gibi davranışları içerir ve hemen müdahale etmemiz gereken durumlardır. Bir diğer zorbalık biçimi olan duygusal zorbalık incitici mesajlar gönderme, diğer kişiyi sürekli olarak küçümseme, arkadan konuşma, dedikodu yapma gibi davranışlardan oluşur ve çocuğun psikolojik durumunu yine son derece olumsuz etkiler. Sosyal zorbalık, kişiyi dışlama, grup içinde yer almaktan mahrum bırakma, yalanlar söyleyerek kişinin itibarını zedeleme yoluyla kişiyi hedef alan davranışlardır. Dijital zorbalık Sosyal medya üzerinden aşağılama ve saldırılar, kişinin mahrem bilgilerini veya anlarını(fotoğraf, video, ses kaydı) yayma, sosyal medya hesaplarını ele geçirme veya zarar verme davranışlarıdır. Cinsel zorbalık Cinsel açıdan istismar edici şakalar yapma, cinsel taciz veya saldırıda bulunma, cinsel içerikli mesajlar gönderme ile gerçekleşir” dedi.
“Çocuğunuzun Yaşadığı Duyguları Anlamaya Çalışın”
Çocuğunuzun bu zorbalıklardan herhangi birine maruz kaldığını fark edebilmeniz için açık iletişim kurmanın çok önemli olduğunu söyleyen Akyol Ay, “Çocuğunuzla düzenli olarak iletişim kurup, hissettiklerini anlamaya çalışmaz, kendisini ifade etmesine yardımcı olmazsanız tüm bunlar gözünüzden kaçabilir. Çocuğunuzun başına gelenleri anlatabilmesi için, anlattıkları karşısında cezalandırılmayacağının, azarlanmayacağını, güçsüz hissettirilmeyeceğini bilmesi gerekir. Çocuğunuzun yaşadığı duyguları anlamaya çalışın. Ona destek olun ve hissettiklerini ciddiye alın. Bu durumu fark ettiğinizde Çocuğunuzun okul öğretmeni ve yönetimi ile düzenli iletişim kurun. Zorbalık olaylarını paylaşın ve okulun bu konuda nasıl bir destek sağlayabileceğini öğrenin. Bunula beraber bir uzmandan yardım almayı düşünün. Psikolog, rehberlik uzmanı çocuğunuzun ve ailenizin duygusal ihtiyaçlarına uygun destek sağlayabilir” dedi.
“Çocuğunuzun Yeteneklerini Keşfetmesine Destek Olun”
Çocuğun sosyal becerilerini geliştirmesine yardımcı olunmasının önemli olduğunu açıklayan Akyol Ak, “İyi iletişim kurma, arkadaşlık ilişkilerini sürdürme konusunda destek sağlayın. Çocuğunuzun özgüvenini artırmak için güçlendirici aktivitelere yönlendirin. Hobiler, spor ya da sanat gibi alanlarda çocuğunuzun yeteneklerini keşfetmesine destek olun” şeklinde konuştu.Formun Üstü
