Evet, stresi kontrol altına almamız ve hayatımızı kontrol etmesini engellememiz gerekiyor. Ancak her zaman değil. Stres hayatımızı zorlaştıran özellikleriyle birlikte bazı durumlarda destekleyici, bizi motive eden, hatta daha iyi olmamızı sağlayan bir etken olabilir.
Motivasyon kaynağı olarak stres
Bu zamana kadar stres, sadece yaşanan birçok sorunun nedeni, yaşamı zorlaştıran en önemli etkenlerden biri olarak hayatımızda yer aldı. Ancak son zamanlarda yapılan çalışmalar hayatımıza stresle ilgili yeni bir kavram getirdi: İyi stres.
Belirli bir seviyeyi aşmayan, yani kısa süreli ve az yoğunlukta yaşanan iyi stres, hayatımızda yıkıcı bir etki yerine sorunlarla başa çıkmada bize yardımcı bir güç olarak ortaya çıkıyor. Stres anlarında vücudumuzun salgıladığı hormonlar aslında birçok fonksiyonumuzu güçlendiren, bilişsel ve fiziksel performansımızı artıran özellikler taşıyor. Örneğin stres anında salgılanan adrenalin enerjimizi artırarak hareketlenmemizi sağlıyor. Yine stres anında beynimizde yaşanan değişimler daha iyi odaklanmamıza ve hafızamızın güçlenmesine olanak sağlıyor. Aynı zamanda düşünme ve analiz etme gücümüzü de artırıyor. Özetle, iyi stresin kişiyi motive eden bir yanı var ve bu özellik kişiye ciddi fayda sağlıyor.
Ancak bu faydalı etkiler iyi stres ortaya çıktığında, yani kısa süreliğine ve az yoğunluktayken yararlı oluyor. Stresliyken etkili olan bu hormonlar, uzun süre ve yoğun şekilde görüldüğünde o her zaman kaçındığımız stres halini alıyor ve bizi, vücudumuzu olumsuz etkiliyor. Bizi motive etmekten çok verimliliğimizi düşürüyor.
Stresin faydaları
Üniversite sınavına hazırlananları düşünelim. Eğer hiç stres yaşamadan, umursamaz bir şekilde sınava hazırlanırlarsa büyük ihtimalle istedikleri sonuçları elde edemezler. Bununla birlikte o dönemde az yoğunlukta stres yaşamaları, bu kişilerin motive olmalarını sağlar. Böylece daha verimli çalışırlar ve performansları artar. Ancak yaşanan stres yoğunluğunun ve sıklığının artması kişiyi motive etmek yerine odaklanmasını engeller ve düşünce yapısını olumsuz etkiler. Bu nedenle bu aşamada stresi belirli bir seviyede tutmak oldukça önemli.
Proje teslim tarihi yaklaştıkça stresin ve aynı düzeyde yaratıcılığın artması, daha üretken ve daha hızlı olunması da iyi stresin en belirgin örneklerindendir. Çünkü o anki stres, becerilerin o anlık yükselmesine ve sonuç alınmasına destek olur. Motive eden ve amaca odaklayan iyi stres aslında bir başa çıkma yeteneğidir. Problemlerle baş etmemize yardımcı olur. Stresle baş etmeyi öğrenmek de dayanıklılığı artırır. Önemli olan stresi belirli bir seviyede tutup onu kontrol edebilmektir. Bunu başardığımız takdirde stres bizi hedefimize götüren en önemli desteğimiz olacaktır.
