Diyabet nedir? Diyabet diğer adıyla şeker hastalığı vücudumuzda midenin arka kısmında bulunan pankreasın yeterli miktarda insülin hormonu üretememesi ya da üretilen insülin hormonunun etkili bir şekilde kullanılamaması sonucu oluşan ve ömür boyu süren bir hastalıktır.
Besinler vücudumuza alındıktan sonra sindirim sisteminde şekere dönüşerek kana karışır. Kandaki şeker insülin hormonu yardımı ile hücre içerisine girerek enerji olarak kullanılır. Ancak, diyabetli kişilerde vücutta insülin hormonu eksik ya da yetersiz olduğundan şeker hücre içerisine giremez ve enerji olarak kullanılmaz. Sonuç olarak kandaki şeker düzeyi yükselir. Bu duruma hiperglisemi veya yüksek kan şekeri denir. Tip-1 ve Tip-2 olmak üzere 2 türü vardır.
Tip 1 diyabet : Vücut çok az insülin üretir veya hiç insülin üretmez.
Tip 2 diyabet : Vücut insülin üretir fakat yeterli kullanılmaz.
Diyabet neden olur? Tip-1 diyabet bizim sayemizde olan ya da hayat standartlarıyla değiştirebileceğimiz bir şey değildir. Tip 1 diyabet genellikle diyabet olmaya yatkınlığı olan kişilerde eşlik eden bir enfeksiyonun da ilave olmasıyla vücudun kan şekerimizi hissedip ona göre insülin üreten beta hücrelerinin vücudumuz tarafından yabancı zannedilerek harap edilmesi sonucu ortaya çıkıyor. Ancak Tip 2 diyabeti önlemek mümkündür. Bunun için yaşam düzeninizde aksaklıklarla, beslenme düzeninizin bozukluğuyla, kilo alarak hareket etmeden bir yaşam sürdürürseniz Tip 2 diyabet meydana geliyor.
Diyabette dikkat edilmesi gerekenler ve öneriler;
*Meyve yüksek lif içeriği sebebiyle diyabet hastalarına önerilir. Fakat miktarına dikkat edilmelidir. Çok fazla tüketildiğinde şekeri yükseltebilir. Meyvenin yanında kalsiyum desteği (yoğurt, süt, kefir) almak kan şekerini dengelemede oldukça önemlidir.
*Yüksek kolesterol içeren besinlerden ve doymuş yağlardan kaçınılmalıdır.
*Glisemik indeksi yüksek gıdalar ve basit karbonhidratlar tüketilmemeli ya da çok aza indirgemelidir. (toz şeker,reçel, yüksek nişastalı gıdalar, paketli çikolata-gofretler)
*Porsiyon kontrolüne dikkat edilmelidir. Tek bir öğünde tabak tabak yemek yerine az miktarda sık sık beslenilmelidir. Uzun süre aç kalmak kan şekerinizi olumsuz etkiler. Önerilen öğün sayısı 3 ana 2-3 ara öğün şeklindedir.
*Özel diyabetik ürünlere ihtiyaç yoktur. Kontrollü ve bilinçli beslenildiği sürece kan şekeri dengede tutulabilir. Yeter ki doğru besinler tercih edilsin.
*Şeker hastalarının tatlı ihtiyaçları olduğu zaman özel hazırlanmış tatlandırıcı ile yapılmış ürünleri ölçülü bir şekilde tüketmeleri hoş görülebilir. Ancak bu ürünlerin de sınırsız ve yüksek miktarlarda tüketilmeleri yine kan şekerindeki değişkenliği artıracaktır. O yüzden küçük miktarlarda özel hazırlanmış tatlılar belli ölçülerde tüketilebilir. Bunların sıklığına ve miktarına mutlaka dikkat edilmesi gerekir.
* Haftada en az 2 kez tüketilmelidir. Kırmızı ete göre daha az yağ içerir ve omega-3 kaynağıdır. Omega-3, diyabeti önlemeye yardımcıdır.
*Kahvaltı öğünü atlanmamalıdır. Güne sağlıklı bir kahvaltıyla başlamak gün içerisinde kan şekerini dengede tutmaya yardımcı olur.
* Birkaç çalışmada kan şekerini dengelediği saptanan besinler vardır. Bunlar; tarçın, enginar, soğan, kereviz, sirke ve limon suyu.
*Su tüketimi artırılmalıdır. Günde ortalama 2 lt su tüketilmelidir.
