Davalar farklı şekilde sınıflandırılmaya tabi tutulmuşlardır. Bu sınıflandırmalar; mahkemeden istenen hukuksal korumaya, dava konusu mala, dava konusu hakkın niteliğine ve istem sonucunun niteliğine göre yapılmaktadır.
Mahkemeden istenen hukuksal korunmaya göre davalar, edim davaları, tespit davaları, inşai davalar olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Belirsiz alacak davası da bu başlık altında incelenir.
Edim Davaları Nelerdir?Edim (eda) davaları, davalının mahkemeden bir şey vermesi, yapması ya da yapmamasının hüküm altına alınmasının istendiği davalar olup, eda davasının konusunu hem kişisel hem de ayni haklar oluşturabilir.Edim davasının kabulüne ilişkin kararlar cebri icraya elverişlidir. Edim hükmü davalı tarafından kendiliğinden yerine getirilmediği takdirde, davacı bu hükmü cebri icra organları aracılığıyla zorla icra ettirir.Edim davasının esastan reddine ilişkin kararlar ise yalnızca davacının dayandığı hak ve hukuksal ilişkinin mevcut olmadığını tespit ettikleri için olumsuz tespit hükmü niteliğindedir. Edim davalarının reddine yönelik kararlar kural olarak belirli bir edim emri içermemeleri sebebiyle yargılama giderleri ve bu kapsamda vekalet ücreti haricinde, ilamlı icra takibine konu edilemezler.
Tespit Davaları Nelerdir?Tespit davaları, bir hak veya hukuksal ilişkinin varlığının veya yokluğunun ya da bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesi için açılan davalardır. Tespit davaları olumlu tespit davaları ile olumsuz tespit davaları olmak üzere ikiye ayrılır.Olumlu tespit davaları, bir hakkın ya da hukuksal ilişkinin mevcudiyetinin tespiti için açılan davalardır.Olumsuz tespit davası ise, bir hak veya hukuksal ilişkinin bulunmadığının, doğmadığının tespiti için açılan davalardır.
Yenilik Doğuran Davalar Nelerdir?
İnşai (Yenilik doğuran) davalar, mahkemeden yeni bir hukuksal durumun meydana gelmesini veya mevcut bir hukuksal durumun içeriğinin değiştirilmesinin veya ortadan kaldırılmasının istendiği davalardır.Yenilik doğuran kararın icraya konulmasına gerek yoktur. Çünkü zaten yenilik doğurucu etki kendiliğinden doğar.Yenilik doğuran davalar; geleceğe etkili yenilik doğuran davalar, geçmişe etkili yenilik doğuran davalar olarak incelenir.
Belirsiz Alacak Davası Nedir?
Belirsiz alacak davası, alacaklının davanın açıldığı tarihte alacağın miktarını veya değerini tam ve kesin belirleyebilmesinin kendisinden beklenemeyeceği veya bunun olanaksız olduğu hallerde, hukuksal ilişkiyi ve asgari bir miktar ya da değeri belirtmek suretiyle açtığı davadır.Belirsiz alacak davası, hukuksal nitelik açısından edim davasının özel bir türüdür.Belirsiz alacak davası açılabilmesi için şu koşulların varlığı gereklidir:Alacağın gerçek miktar veya değerinin belirsiz olması.Dava dilekçesinde hukuksal ilişkinin gösterilmesi ve bunun için asgari bir miktar veya değerin belirtilmesi.Hakimbelirsiz alacak davası açıldıktan sonra yargılamanın ilerleyen aşamalarında karşı tarafın verdiği bilgi ya da tahkikat işlemleri sonucu, baştan belirsiz olan alacağın miktar ya da değerini “tam ve kesin olarak belirlemek mümkün olduğu anda” istemini tam ve kesin olarak belirlemesi için davacıya iki haftalık kesin süre verecektir.
